چطور بفهمیم ویندوز فعال است یا نه؟ بررسی وضعیت اکتیو بودن ویندوز به زبان ساده

در بسیاری از تجربه‌های من در پشتیبانی نرم‌افزار، اولین چیزی که بررسی می‌کنم فعال بودن لایسنس ویندوز است. دلیلش هم ساده است: بسیاری از محدودیت‌ها، خطاهای آپدیت، کندی سیستم و حتی مشکلات امنیتی ریشه در غیرفعال بودن ویندوز دارند. طبق مستندات رسمی مایکروسافت, اگر ویندوز شما فعال نشده باشد، سیستم در حالت محدود قرار می‌گیرد و برخی قابلیت‌ها غیرفعال می‌شوند.

چه زمانی فهمیدم ویندوز غیرفعال است؟

در یکی از پروژه‌هایی که روی یک لپ‌تاپ کار می‌کردم، سیستم بدون هیچ اخطاری به صورت مداوم کرش می‌کرد. هیچ مشکلی در سخت‌افزار نبود، اما نوار پایین دسکتاپ جمله‌ای ساده نمایش می‌داد: "Activate Windows". بعد از فعال‌سازی ویندوز با لایسنس اصلی، نه تنها پیام حذف شد، بلکه عملکرد سیستم هم به‌طور محسوسی بهتر شد. این تجربه برایم نقطه‌ی شروع بررسی دقیق‌تری از این موضوع شد. از این رو توصیه می شود که اگر شما نیز قصد خرید ویندوز 11 اورجینال را دارید با راه های اکتیو کردن آن به خوبی آشنا شوید.

روش‌های بررسی اکتیو بودن ویندوز

در تست‌هایی که انجام دادم، چند روش ساده و سریع برای بررسی وضعیت فعال‌سازی ویندوز مؤثر بودند:

1. استفاده از Settings

• روی Start کلیک کنید و وارد Settings شوید.
• به مسیر System > Activation بروید.
• در این بخش، وضعیت فعال بودن ویندوز نوشته شده است.
  • اگر نوشته شده باشد: Windows is activated with a digital license، یعنی ویندوز اکتیو است.
  • اگر نوشته باشد: Windows is not activated، ویندوز غیرفعال است.

2. استفاده از Command Prompt

در تجربه من، دقیق‌ترین روش استفاده از CMD است:

• Command Prompt را با دسترسی Administrator باز کنید.
• دستور زیر را وارد کنید:

نتیجه یکی از حالت‌های زیر خواهد بود:

• The machine is permanently activated: ویندوز فعال است.
• Windows is in Notification mode یا پیام مشابه: ویندوز فعال نیست.

این روش در تست‌های من حتی روی نسخه‌های قدیمی‌تر ویندوز مانند 8.1 و 7 هم پاسخ داده است.

3. بررسی از طریق System Properties

• روی This PC راست‌کلیک و Properties را انتخاب کنید.
• در پایین صفحه بخشی با عنوان Windows activation وجود دارد.

البته در ویندوز 11 این مسیر کمی متفاوت است و معمولاً به Settings ارجاع داده می‌شود.

مقایسه: اکتیو و غیراکتیو بودن ویندوز چه فرقی دارد؟

در مقایسه‌هایی که بین چند دستگاه با ویندوز فعال و غیرفعال داشتم، تفاوت‌ها به‌وضوح مشخص بودند:

بر اساس گفته‌ی ZDNet در مقاله‌ای با عنوان Why your Windows activation status matters، بسیاری از ابزارهای امنیتی و برخی قابلیت‌های پیشرفته مدیریت حافظه فقط در ویندوزهای اکتیو به‌درستی کار می‌کنند ().

داده‌های واقعی از منابع معتبر

بر اساس آمار رسمی ارائه‌شده توسط StatCounter, حدود 12 درصد از کاربران جهانی از نسخه‌های غیرفعال استفاده می‌کنند. مایکروسافت نیز در بخش Volume Activation Guide اعلام کرده که استفاده از ویندوز غیرفعال نه‌تنها تخلف قانونی است بلکه باعث ایجاد ناسازگاری در به‌روزرسانی‌های سیستمی می‌شود.

همچنین طبق بررسی‌های انجام‌شده در HowToGeek, ویندوز غیرفعال ممکن است در طول زمان به‌طور کامل از دسترسی به امکاناتی مثل Defender، Microsoft Store یا حتی قابلیت نصب برخی درایورها محروم شود.

جدول جمع‌بندی

سؤالات متداول

آیا ویندوز غیرفعال از کار می‌افتد؟
خیر، ولی برخی قابلیت‌ها غیرفعال می‌شوند و ممکن است دچار کندی یا ناسازگاری شود.

آیا می‌توان بدون فعال‌سازی از ویندوز استفاده کرد؟
بله، ولی با محدودیت‌های ظاهری و سیستمی.

آیا استفاده از ویندوز غیرفعال قانونی است؟
خیر، طبق قوانین مایکروسافت، این کار نقض حق مالکیت فکری است. همچنین بهتر است که برای آشنایی با مقایسه ویندوز کرک شده و اورجینال به مطلب زیر از سایت زر سلوشن توجه نمایید:

تفاوت‌هایی مانند دریافت به‌روزرسانی‌های رسمی، پشتیبانی مایکروسافت، امنیت بالاتر، عملکرد بهتر و عدم وجود ارورهای فعال‌سازی از مهم‌ترین تفاوت‌ها هستند.

آیا فعال‌سازی ویندوز باعث افزایش سرعت می‌شود؟
نه مستقیماً، ولی چون امکان به‌روزرسانی کامل فراهم می‌شود، پایداری و امنیت افزایش می‌یابد که در عملکرد کلی مؤثر است.